Perfekcyjna ankieta – jakich błędów należy unikać przy tworzeniu kwestionariusza
Wielu ludzi sądzi, że tworzenie kwestionariusza ankietowego jest bardzo proste. Jednak gdy siadają przed komputerem, okazuje się, że to nie jest takie łatwe, jak się wydawało. Aby ułatwić Wam zrozumienie, jak powinna wyglądać idealna ankieta, przedstawimy kilka najczęściej popełnianych błędów przy tworzeniu kwestionariuszy wraz z podpowiedzią, jak ich unikać.
Kolejność pytań
Błąd: W niektórych ankietach nie jest przestrzegana zasada „od ogółu do szczegółu”. Często na początku znajdują się pytania, które wpływają na treść kolejnych odpowiedzi lub zmieniają punkt odniesienia respondenta. Umieszczanie trudniejszych pytań na początku kwestionariusza może zniechęcać respondentów do kontynuowania badania.
Rada: Zalecamy wykorzystanie w ankietach zasady „od ogółu do szczegółu”. Stosowanie takiej kolejności pytań, która odpowiada potrzebom respondenta i ułatwia udzielanie odpowiedzi.
Logika pytań
Błąd: Często twórcy ankiet chcą zebrać jak najwięcej informacji przez co każde pytanie jest obowiązkowe. Zasadniczo jest to dobre, nie można jednak zmuszać respondentów do odpowiedzi na pytania, na które nie powinni odpowiadać.
Przykład: Jak często jada Pan/i mięso? (codziennie, kilka razy w tygodniu, kilka razy w miesiącu)
Rada: Pytanie to sugeruje zdolność respondenta do odpowiedzi. Narzuca mu, że je mięso. Aby uniknąć błędu należy przed tym pytaniem zadać pytanie filtrujące, pozwalające oddzielić respondentów, którzy spożywają mięso, od osób z inną dietą. Program do realizacji ankiet online SuvGo pozwala na tworzenie logiki pytań. Czyli wybór jakie pytania będą następowały po konkretnych odpowiedziach.
Zakres pytań
Błąd: Zadawanie w kwestionariuszu pytań dotyczących kilku kwestii jednocześnie.
Przykład: Czy uważa Pan/Pani, że mięso z kurczaka jest smaczne i tanie? (Zdecydowanie tak, raczej tak, trudno powiedzieć, raczej nie, zdecydowanie nie)
Rada: W kwestionariuszu powinny być pytania dotyczące tylko jednego aspektu, ponieważ respondent może mieć problem z jednoznaczną odpowiedzią, np. jeśli uważa, że kurczak jest tani, ale niesmaczny. W takim przypadku należy skorzystać z widgetu macierz lub utworzyć dwa osobne pytania.
Słownictwo
Błąd: Czasami w pytaniach pojawiają się niejasne sformułowania, potoczny język, wieloznaczne zwroty lub terminy specjalistyczne.
Rada: Słownictwo i zwroty w pytaniach powinny być dostosowane do respondentów. Jeśli nie mamy wpływu na dobór grupy badanej, najlepiej stosować jak najbardziej zrozumiałe terminy. Terminy specjalistyczne, których nie można uniknąć w ankiecie warto wyjaśnić przy użyciu widgetu „tekst informacyjny”.
Sugestywność pytań
Błąd: Niektóre kwestionariusze zawierają pytania, które nieświadomie mogą sugerować odpowiedź respondentom. Użycie słów o emocjonalnym zabarwieniu w takim pytaniu automatycznie narzuca pewną opinię.
Przykład: Czy wysoko ocenia Pan/Pani najlepszą szynkę z kurczaka „Nazwa”?
Rada: Aby tego uniknąć, należy formułować pytania inaczej i unikać słów z wyraźnym zabarwieniem emocjonalnym; pamiętać aby pytania pozwalały odpowiedzieć pozytywnie jak i negatywnie.
Odpowiedzi też są ważne
Błąd: Czasami ankiety zawierają pytania zamknięte, na które respondent nie może odpowiedzieć, ponieważ brakuje właściwej opcji.
Rada: W takich przypadkach warto dodać opcję „inna (jaka?)”, aby respondent mógł wpisać swój wybór, jeśli nie znajduje go w dostępnych opcjach.
Wybór odpowiedniego widgetu
Błąd: Często zdarza się, że w kwestionariuszach używa się niewłaściwego rodzaju pytań. W miejscach, gdzie powinno być pytanie zamknięte, pojawia się otwarte i odwrotnie. Zdarza się też, że pytania wielokrotnego wyboru są stosowane do odpowiedzi typu tak/nie, co jest błędem logicznym, prowadzącym do zniekształcenia wyników.
Rada: Aby prawidłowo dobrać rodzaj pytania do oczekiwanej odpowiedzi, trzeba znać zastosowanie różnych typów pytań.
Sprawdź też nasz artykuł: 4 kroki aby Twój kwestionariusz stał się przyjemny w wypełnianiu
(FAQ)
W SurvGo istnieje kilkanaście typów pytań m.in:
- Pytania wielokrotnego wyboru: Respondenci mogą wybrać jedną lub więcej odpowiedzi z listy.
- Pytania otwarte: Respondenci mogą wprowadzić własne odpowiedzi w formie tekstu.
- Pytania z skalą : Respondenci oceniają coś na określonej skali, np. od 1 do 5.
- Pytania z macierzowe: Respondenci mogą oceniać różne elementy na jednej skali.
Badania CAWI (Computer-Assisted Web Interviewing) to metoda zbierania danych przy użyciu ankiet internetowych. Respondenci wypełniają ankiety online na swoich komputerach lub urządzeniach mobilnych, a odpowiedzi są automatycznie zapisywane i przetwarzane przez systemy komputerowe. Jest to popularna metoda ze względu na swoją wygodę, szybkość i niskie koszty.
Czas realizacji badania zależy od wybranej metody. Najszybszą opcją jest przeprowadzenie badania na panelu bez selekcji charakterystyki próby.
